Cezaevi Ziyaret Yasağı Nedir?

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre mahkemece haklarında müdafi veya vekillik görevinden yasaklanmış bulunan avukatlar, Kanunda belirtilen yasaklama süreleri içinde başka davalarla ilgili olsa bile müdafiliğini veya vekilliğini üstlendiği kişiyi kurumda ziyaret edemez (Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmeleri Hakkında Yönetmelik m.21).

Konu CMK m.151’de düzenlenmektedir.

Görüldüğü üzere yasaklanan sadece müdafi değil, vekildir. CMK m2’ye göre vekil; katılan, suçtan zarar gören veya malen sorumlu kişiyi ceza muhakemesinde temsil eden avukatıdır. O hâlde sadece şüpheli veya sanığı değil, suçtan zarar görenin avukatı da yasaklanabilir.

Yasağın Kapsamı

Yasaklama şu hâllerde söz konusu olabilir:

• Avukat, suç işlemek amacıyla örgüt kurma (TCK m.220) ve silahlı örgüt suçları (TCK m.314) ile terör suçlarından tutuklu ve hükümlü olanların müdafilik veya vekillik görevini üstlenmiş olmalıdır.

• Avukat hakkında suç işlemek amacıyla örgüt kurma (TCK m.220) ve silahlı örgüt suçları (TCK m.314) ile terör suçları nedeniyle kovuşturma açılmış olmalıdır.

Öte yandan “kovuşturma açılmış olması” terimi çok doğru olmasa da bununla kastedilenin söz konusu suçlar ile ilgili olarak avukat hakkında kamu davası açılmış olması anlaşılmalıdır. O hâlde bu suçlardan hakkında soruşturma yapılan avukat bakımından yasaklama kararı verilemez.

Nihayet bu koşullar var olsa dahi avukatın yasaklanması zorunlu değildir. Nitekim “yasaklanabilir” denmiş olması bunu ifade etmektedir.

Muhakemesi

Cumhuriyet savcısının yasaklamaya ilişkin talebi hakkında, müdafi veya vekil hakkında açılan kovuşturmanın yapıldığı mahkeme tarafından gecikmeksizin karar verilir. Bu kararlara karşı itiraz edilebilir. İtiraz sonucunda yasaklama kararının kaldırılması hâlinde avukat görevini devam ettirir.

Süresi

Müdafilik görevinden yasaklama kararı, kovuşturma konusu suçla sınırlı olmak üzere, bir yıl süre ile verilebilir. Ancak kovuşturmanın niteliği itibarıyle bu süreler altı aydan fazla olmamak üzere en fazla iki defa uzatılabilir. Kovuşturma sonunda mahkûmiyet dışında bir karar verilmesi hâlinde kesinleşmesi beklenmeksizin yasaklama kararı kendiliğinden kalkar.

Görevden yasaklama kararı, tutuklu veya hükümlü ile yeni bir müdafi görevlendirilmesi için derhâl ilgili baro başkanlığına bildirilir (m.151/5).