Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Yaptırımları
Kanun bunları disiplin tedbirleri ve disiplin cezaları olarak iki kısımda düzenlemektedir:
Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Tedbirleri
Çocuk hükümlüler hakkında uygulanabilecek disiplin tedbirleri, çocuğun disiplin cezası gerektiren eyleminin gerçekleşme riskinin bulunması hâlinde bu riski ortadan kaldırmak veya soruşturma sürerken giderilmesi güç ve imkânsız zararların doğmasını önlemek amacıyla uygulanan ve ceza niteliği taşımayan koruma ve önleme amaçlı tedbirlerdir. (45/1). Dikkat edilirse Kanun çocuklar bakımından sadece disiplin “ceza”larına değil, disiplin “tedbir”lerine de yer vermiştir.
Çocuklar hakkında uygulanabilecek disiplin tedbirleri şunlardır (m.45/2):
- Teşvik esaslı ayrıcalıkları ertelemek.
- Kaldığı odayı ve yatakhaneyi değiştirmek.
- Bulunduğu kurumun başka bir kısmına nakletmek.
- Meslek eğitiminin bütünlüğünü ve sürekliliğini bozmayacak şekilde çalıştığı iş yerini veya atölyeyi değiştirmek.
- Belli yerlere girmesini yasaklamak.
- Bazı eşyaları bulundurmasını veya kullanmasını yasaklamak.
Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Cezaları Uyarma
Çocuğa eyleminin niteliğinin kötü ve uygunsuz olduğunun açıklanması ve tekrarı durumunda doğuracağı sonuçlara dikkatinin çekilmesidir. Uyarma cezasını gerektiren eylemler şunlardır:
- Yatakhane, atölye, etüt salonu, kütüphane ve buna benzer yerlerde sigara içmek.
- Aynı alanı veya etkinliği paylaştığı arkadaşlarının rahatsız olmasına neden olacak biçimde gürültü yapmak veya davranışlarda bulunmak.
- Yattığı odayı ve yatma yerlerini izinsiz değiştirmek.
- Yatma ve kalkma zamanına uymamak.
- Sayımı geciktirmek veya geç çıkmak.
- İzin alması gereken durumlarda diğer odalara izinsiz gitmek.
- Yemek yeri varken odalarda yemek yemek, yiyecek bulundurmak.
- Kurum görevlilerine, kurumu ziyaret eden kişilere, kurum dışında katıldığı faaliyetlerin görevlilerine ve arkadaşlarına kaba veya saygısız davranmak.
- Kişisel durumu, adresi ve buna benzer konularda kurum görevlilerini yanlış bilgilendirmek, yalan söylemek.
- Kılık ve kıyafetine, kişisel temizliğine dikkat etmemek.
- Katıldığı etkinlikler ve derslerle ilgili olarak bulundurması gereken araç ve gereçleri yanında bulundurmamak.
- Kurum içinde katılması gereken faaliyetlere katılmamak, geç katılmak veya katıldıktan sonra izinsiz ayrılmak.
- Siyasi partilere, bu partilere bağlı yan kuruluşlara ait amblem, rozet, yazı, slogan, bildiri, ilan, broşür ve buna benzer eşyaları bulundurmak, asmak, teşhir etmek ya da üzerinde taşımak.
Kınama
Çocuğun, daha önce uyarı cezası verilmesine sebep olan davranışı ikinci kez tekrarlaması hâlinde, davranışının sonuçlarına ikinci kez dikkatinin çekilmesidir.
Onarma, Tazmin Etme ve Eski Hâle Getirme
Disiplin cezası gerektiren eylemin sonuçlarının, istekli olması koşulu ile çocuk tarafından onarma, tazmin etme veya eski hâle getirme suretiyle giderilmesidir. Bu disiplin cezasını gerektiren eylemler şunlardır:
- Başkasına ait eşyayı izinsiz almak, kullanmak.
- İdarece alınan sağlık önlemlerine uymamak.
- Çevre temizliğine dikkat etmemek, kurumu ve çevresini kirletmek.
- Kişisel temizliğini yapmamakta ısrar etmek.
- Kurum içindeki iş ve eğitim yerini izinsiz terk etmek.
- Kuruma ait eşyayı usulüne uygun olmayan şekilde almak veya kullanmak.
- İşini kasten kötü yapmak veya çalışması gerekirken çalışmamak.
- İyileştirme ve eğitim faaliyetlerinde kendisine verilen ödev ve görevleri yapmamak.
- Kurum kitaplığından, atölye ve derslik gibi yerlerden aldığı kitap, araç ve gereçleri zamanında geri vermemek, eksik vermek ve bunlara zarar vermek.
- Dikkatsizlikle kurumun bina, eklenti ve donanımları ile kuruma ait taşınır ve taşınmaz malları veya başkasına ait herhangi bir eşyayı yakmak, kırmak veya hasara uğratmak.
- Üzerinde bulundurulmasına izin verilmeyen veya bulundurabileceğinden fazla eşya veya para bulundurmak.
- Yasaklanmış her tür yayını kuruma veya kuruma bağlı yerlere sokmak veya yanında bulundurmak.
- Kurum eşyasına, kendisinin veya arkadaşlarının araç ve gereçlerine ahlak dışı, ideolojik veya siyasi amaç taşıyan resim, amblem ve benzerlerini yapmak, yazılar yazmak ve asmak.
Harcamalarına Sınır Koyma
Çocuğun daha önce onarma, tazmin etme ve eski hâle getirme cezası verilmiş olan davranışı ikinci kez tekrarlaması hâlinde çalışması karşılığında aldığı ücret ve ailesinden gelen paranın haftalık harcama limitinin üçte birinin otuz gün süre ile kesilmesidir.
Bazı Etkinliklere Katılmaktan Alıkoyma
Çocuğun otuz güne kadar sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlere katılmaktan yoksun bırakılmasıdır.
Bu disiplin cezasını gerektiren eylemler şunlardır:
- Kumar oynamak.
- Kavga etmek.
- Dikkatsiz davranışı sonucu başkalarının güvenliğini veya sağlığını tehlikeye düşürmek.
- Katıldığı kurum dışı faaliyetlerden zamanında dönmemek ve uyması gereken koşullara uymamak.
- Kullanması için kendisine verilen bir şeyi satmak veya başkasına vermek.
- Kurum veya dış güvenlik görevlilerine rüşvet vermek.
- Suç örgütlerine ait her türlü yayın, bez afiş, pankart, resim, sembol, işaret ve benzeri eşyayı kurumun herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek.
- Katıldığı faaliyetlerin akışını ve düzenini engelleyici ve bozucu nitelikte kasti davranışlarda bulunmak, faaliyeti yürüten kişinin uyarısına rağmen bu davranışlarına devam etmek.
- Arkadaşlarının verilen görevleri yapmasına engel olmak.
Teşvik Esaslı Ayrıcalıkları Geri Alma
Çocuğun, daha önce bazı faaliyetlere katılmaktan alıkoyma cezası verilmiş olan davranışı ikinci kez tekrarlaması hâlinde teşvik esaslı ayrıcalıkların otuz gün süre ile geri alınmasıdır.
İznin Ertelenmesi
Disiplin cezasını gerektiren eylemin niteliğine ve ağırlık derecesine göre çocuğun izninin altmış güne kadar ertelenmesidir. Bu disiplin cezasını gerektiren eylemler şunlardır:
Diğer çocuklar üzerinde nüfuz kurmak ve husumet hislerini tahrike çalışmak, imtiyaz ve menfaat hırsları yaratmak.
- Her türlü bağımlılık yapıcı maddeyi kuruma getirmek, kullanmak, bulundurmak, satmak, kullanmış olarak kuruma gelmek.
- Başkalarına ait para ve eşyayı almak için zor kullanmak, haraç almak.
- Taarruz ve firara yarayacak ve gerektiğinde bu işler için kullanılabilecek madde ve aletleri yapmak, saklamak, bulundurmak.
- İdareye ait olup kendisine verilmemiş bulunan yatak, battaniye, karyola ve dolap gibi eşyayı zapt etmek ve yeni gelenlere satmak.
- Kurum görevlilerine hakaret etmek, karşı gelmek.
- Başkalarının güvenliğini veya sağlığını tehlikeye sokan davranışlarda bulunmak.
- Mazeretsiz olarak izinden dönmesi gereken zamandan geç dönmek ve uyması gereken koşullara uymamak.
- Kuruma yasak eşya sokmak, başkasına vermek veya satmak.
- Okul, iş yeri gibi gitmesi gereken bir yere gitmemek, katılması gereken faaliyetlere katılmamak.
- Hakaret veya iftira etmek, alçaltıcı söz söylemek veya davranışta bulunmak, başkalarını bu tür davranışlara kışkırtmak.
- Suç örgütlerinin propaganda ve eğitim faaliyetlerini yapmak veya yaptırmak.
- Kurum dışına izinsiz çıkmak.
- Kurumca verilen kimlik kartında veya kendisine verilen her tür belgede tahrifat yapmak, sahte belge düzenlemek, kullanmak.
- İyileştirme ve eğitim faaliyetlerinin yapılmasına engel olmak, katılanları faaliyetleri terk etmeye zorlamak veya kışkırtmak.
- Kasten başkasını yaralamak.
Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna İade
Çocuğun, eyleminin nitelik ve ağırlığına göre çocuk kapalı ceza infaz kurumlarına, bulunmadığı hâllerde kapalı ceza infaz kurumlarının çocuklara ayrılan bölümlerine altı ay süre ile iadesidir. Çocuk, bu fıkra dışında işlenen disiplin suçları ve disiplin cezalarından dolayı çocuk kapalı infaz kurumuna iade edilemez. Kapalı ceza infaz kurumuna iadeyi gerektiren eylemler şunlardır:
- Kurum içinde veya dışında yaralayıcı, öldürücü her türlü alet, silah ve patlayıcı madde kullanmak suretiyle herhangi bir kimseyi yaralamaya teşebbüs etmek, yaralamak.
- Bir kimseyi rızası hilafına alıkoymak.
- Şiddet ve tehdit ile kurum görevlilerinin görevini engellemek.
- Firara teşebbüs etmek veya firar etmek.
- Kasten kurumun bina, eklenti ve donanımları ile taşınır ve taşınmaz mallarını yakmak veya yakmaya teşebbüs etmek, ağır hasar vermek.
- Hükümlü ve tutukluları idareye karşı kışkırtmak, isyan çıkartmak veya isyana teşebbüs etmek.
- Adam öldürmek veya öldürmeye teşebbüs etmek.
- Cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı ve cinsel tacizde bulunmak veya bunlara teşebbüs ve bu tür davranışlara kışkırtmak.
- Görevlilere, diğer çocuklara işkence yapmak veya yaptırmak.
Odaya Kapatma Cezası
Kapalı infaz kurumunda bulunan çocuğun, aynı fıkrada belirtilen eylemlerde bulunması hâlinde beş güne kadar açık havaya çıkma hakkı saklı kalmak üzere, gece ve gündüz tek başına bir odada tutulmasıdır. Bu ceza, çocuğun kurum görevlilerine istediği zaman ulaşmasına engel olunmayacak şekilde uygulanır. Çocuk, cezanın infazı öncesinde, sırasında ve sonrasında doktor kontrolünden geçirilir. Cezanın infazı sırasında çocuğun; ailesi, avukatı ve yasal temsilcisiyle görüşmesine izin verilir.